Adaptacja miast do zmiany klimatu 

W obliczu zmiany klimatu miasta muszą podjąć zdecydowane działania, by zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim mieszkańcom – muszą się adaptować.  

W tym roku zapraszamy samorządy do zgłaszania przede wszystkim działań na rzecz zwiększania odporności miast na negatywne skutki zmieniającego się klimatu. 

Kategorie konkursowe edycji 2025:

Efektywność energetyczna

W kategorii konkursowej „efektywność energetyczna” oceniane będzie podejście miast do wdrażania strategii, technologii i praktyk mających na celu zmniejszenie zużycia energii i poprawę jej wydajności, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, ograniczenia zależności od paliw kopalnych oraz poprawy jakości powietrza. Dążąc do poprawy efektywności energetycznej miasta powinny dokonywać zmian polegających na:

  1. Redukcji zużycia energii poprzez zastosowanie bardziej efektywnych technologii i urządzeń.
  2. Wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna, energia wiatru, energia geotermalna i energia wodna, co przyczyni się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i ograniczenia zależności od paliw kopalnych.
  3. Efektywnym zarządzaniu energią poprzez monitorowanie, kontrolę i optymalizację zużycia energii.
  4. Edukacji i podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie efektywności energetycznej oraz korzyści wynikających z oszczędzania energii.

Zrównoważona mobilność

W kategorii konkursowej „zrównoważona mobilność” oceniane będzie podejście miast do transportu i przemieszczania się w sposób, który pozwoli zminimalizować negatywne skutki dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki, jednocześnie zapewniając wygodne i efektywne metody podróżowania w mieście. Głównym celem zrównoważonej mobilności jest bowiem zredukowanie negatywnego wpływu transportu na zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie powietrza, zużycie energii i zatłoczenie miejskie. Ocenie poddawane będą działania miast podejmowane w poszczególnych kategoriach i zakresach:

  1. Transport publiczny: promowanie i inwestowanie w sieć publicznego transportu, taką jak tramwaje, autobusy, metro, pociągi.
  2. Transport pieszy i rowerowy: tworzenie bezpiecznych i przyjaznych środowisk dla pieszych i rowerzystów poprzez budowę chodników, ścieżek rowerowych, pasów dla rowerów. Zachęcanie do korzystania z tych środków transportu poprzez promowanie aktywności fizycznej i zapewnianie odpowiednich udogodnień, takich jak stojaki rowerowe.
  3. Elektromobilność: przesiadka na pojazdy elektryczne, takie jak samochody elektryczne, rowery elektryczne, skutery elektryczne itp., które nie emitują spalin.
  4. Carpooling i carsharing: promowanie współdzielenia samochodów poprzez organizację carpoolingu, czyli wspólnych podróży oraz carsharingu, czyli wynajmu samochodów na krótki okres.
  5. Planowanie przestrzenne: tworzenie zrównoważonych planów przestrzennych, które integrują różne środki transportu, takie jak mieszkania, miejsca pracy, sklepy i usługi w bliskiej odległości od siebie.
  6. Technologie transportowe: wykorzystywanie nowoczesnych technologii, takich jak inteligentne systemy zarządzania ruchem, aplikacje mobilne, inteligentne parkingi, które pomagają zwiększyć efektywność systemów transportowych.

Gospodarka wodna

Kategoria konkursowa „gospodarka wodna” w ramach konkursu Eco-Miasto skupia się na przedstawianiu projektów, innowacji oraz rozwiązań mających na celu ochronę miejskich zasobów wodnych, poprawę ich jakości oraz redukcję zużycia. Projekty zgłaszane przez miasta w tej kategorii powinny koncentrować się na minimalizacji strat i marnotrawstwa wody poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii, implementację systemów monitorowania zużycia wody oraz promocję świadomego korzystania z zasobów wodnych wśród społeczności lokalnej. Dodatkowo, prezentowane w konkursie projekty mogą skupiać się na redukcji zanieczyszczeń wód, wprowadzeniu innowacyjnych metod oczyszczania wody, monitorowaniu jej jakości oraz poprawie stanu ekologicznego rzek, jezior i zbiorników wodnych. Istotnym aspektem jest także eksploracja innowacyjnych rozwiązań dotyczących przetwarzania osadów ściekowych, w tym technologii pozyskiwania z nich biogazu, który stanowi istotne źródło odnawialnej energii. Wszystkie projekty w kategorii „Gospodarka wodna” w konkursie Eco-Miasto podlegają ocenie pod względem innowacyjności, efektywności, podejścia zrównoważonego oraz potencjalnego wpływu na poprawę stanu gospodarki wodnej, ale także kanalizacyjnej w kontekście miejskim.

Gospodarka obiegu zamkniętego

W kategorii konkursowej „gospodarka obiegu zamkniętego” oceniane będzie podejście miast do wdrażania modelu gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ), czyli takiego modelu, który ma na celu efektywne wykorzystanie zasobów poprzez minimalizację odpadów, długoterminowe zachowanie wartości produktów i materiałów, redukcję zużycia zasobów pierwotnych, tworzenie zamkniętych pętli produkcji produktów przy jednoczesnym zachowaniu ochrony środowiska i generowaniu korzyści społeczno-ekonomicznych. Innymi słowy ocenie poddane zostanie przejście miast z modelu gospodarki liniowej (pozyskanie surowca - produkcja - użytkowanie - utylizacja odpadu) na model cyrkulacyjny (produkcja - użytkowanie – wykorzystanie odpadu jako surowca w kolejnym cyklu produkcyjnym). GOZ stanowi niejako holistyczną strategię, która ma za zadanie rozwiązać zarówno problem niszczących środowisko odpadów, jak i marnowania cennych surowców. Jest wyrazem świadomej troski o klimat i dalsze losy naszej planety, a także zdrowie mieszkańców miast.

Zielono-błękitna infrastruktura

W kategorii konkursowej „zielono-błękitna infrastruktura” oceniane będzie podejście miast do planowania, projektowania i zarządzania infrastrukturą miejską i krajobrazową w sposób, który integruje elementy przyrodnicze, ekologiczne i wodne. Jest to idea, która zakłada tworzenie i odtwarzanie ekosystemów miejskich, w celu poprawy jakości życia ludzi, zrównoważonego rozwoju oraz ochrony i odtwarzania środowiska naturalnego. Zielona infrastruktura odnosi się przede wszystkim do systemu zielonych przestrzeni, takich jak parki, ogrody, lasy, tereny zielone, które pełnią funkcje ekologiczne i społeczne w mieście. Ma na celu poprawę jakości powietrza, ochronę bioróżnorodności, regulację klimatu, redukcję zanieczyszczeń oraz zapewnienie miejsc rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców. Błękitna infrastruktura natomiast odnosi się do systemu wodnego, takiego jak rzeki, strumienie, jeziora, mokradła, stawy. Ma na celu zarządzanie wodą deszczową, poprawę jakości wód, ochronę przed powodzią, stworzenie siedlisk dla organizmów wodnych oraz dostarczanie atrakcyjnych przestrzeni dla mieszkańców.

Laureaci

Nagrody przyznano w dwóch klasach – dla miast powyżej i poniżej 100 tys. mieszkańców – w pięciu kategoriach.  

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

  • Nagrodzone zostały Warszawa i Koło.

    Warszawa została uhonorowana za systemowe podejście do zarządzania energią w budynkach publicznych i wdrożenie miejskiego Systemu Zarządzania Energią obejmującego 87 placówek oświatowych. Jury doceniło też inwestycje w fotowoltaikę i szeroką edukację energetyczną mieszkańców. 

    Koło nagrodzono za budowę ciepłowni geotermalnej, konsekwentną termomodernizację obiektów publicznych i wykorzystanie energii odnawialnej, zwłaszcza instalacji fotowoltaicznych, wspartych działaniami edukacyjnymi dla mieszkańców.
  • Wyróżnienia: Bydgoszcz, Kozienice, Janikowo

ZRÓWNOWAŻONA MOBILNOŚĆ

  • Jury nie przyznało nagrody w klasie powyżej 100 tys. mieszkańców
  • Nagrodę dla miasta poniżej 100 tys. mieszkańców otrzymał Malbork. Jury doceniło Malbork za elektryfikację transportu publicznego, wprowadzenie bezpłatnej komunikacji miejskiej oraz rozwój infrastruktury rowerowej i pieszej. Nagrodę przyznano również za działania promujące ekologiczne formy przemieszczania się.  
  • Wyróżnienia: Gdańsk, Gdynia, Wałbrzych

ZIELONO-BŁĘKITNA INFRASTRUKTURA

  • Nagrody otrzymały Gdynia i Tarnowskie Góry

    Gdynia
    otrzymała nagrodę za kompleksowe działania wzmacniające zielono-błękitną infrastrukturę oraz zaangażowanie mieszkańców w projekty edukacyjne, w tym inicjatywę „Klimat w szkołach metropolii”, angażującą 40 szkół w działania proklimatyczne.

    Tarnowskie Góry nagrodzono za projekt „Tarnogórzanie łapią deszcz”, w ramach którego mieszkańcy otrzymali ponad 270 zbiorników na wodę opadową, a także za konsekwentne działania edukacyjne promujące adaptację do zmian klimatu.  
  • Wyróżnienie otrzymał Zamość.  

GOSPODARKA WODNA

  • Nagrody otrzymały: Bydgoszcz i Janikowo

    Bydgoszcz
    doceniono wdrożenie nowoczesnych technologii retencji i monitorowania strat wody, inteligentny system sterowania przepływami oraz kampanie edukacyjne promujące racjonalne korzystanie z zasobów wodnych.

    Janikowo uhonorowano za edukacyjne kampanie „Kropla mniej” i „Deszcz zostaje u mnie”, promujące oszczędzanie wody i retencję przydomową oraz za modernizację sieci kanalizacyjnej.

GOSPODARKA OBIEGU ZAMKNIĘTEGO

  • Nagrodzone zostały Gdynia i Kępno

    Jury doceniło Gdynię za rozwinięty system punktów selektywnej zbiórki odpadów, w tym odbiór tekstyliów bezpośrednio z domów, oraz aktywny udział w międzynarodowych projektach promujących gospodarkę cyrkularną.

    Kępno nagrodzono za innowacyjny punkt napraw „Klamotowisko”, jadłodzielnię i zbiórkę tekstyliów u źródła – inicjatywy ograniczające marnowanie zasobów i wspierające lokalną społeczność.  
  • Wyróżnienia otrzymały Opole, Kędzierzyn-Koźle.

Nagrody specjalne partnerów konkursu: 

  • Nagrodę Nhood Services Poland wręczyli Agnieszka Gutowska, szefowa marketingu i komunikacji, oraz Grzegorz Kwiecień, Senior Project Manager. Nagrodę--bon szkoleniowy o wartości 12 tysięcy złotych otrzymała Warszawa.  
  • Nagrodę Renault Group, którą wręczył Fabien Goulmy, dyrektor zarządzający na Europę Wschodnią Renault Group, otrzymały Malbork, Gdańsk i Gdynia. Nagrodą sa symboliczne kluczyki do elektrycznych samochodów dostawczych.

Edycje programu

Chcesz być na bieżąco?Zapisz się na newsletter!

Jeśli masz jakiekolwiek dodatkowe pytania dotyczące projektu, to napisz do nas:
kontakt@eco-miasto.pl

Organizatorzy projektu

© UNEP/GRID-Warszawa 2017-2025